خودکفایی در تولید چکش‌های هیدرولیک

به گزارش می متالز، در شرایط کنونی به علت تحریم‌ها و مشکلات نقل‌وانتقال ارز، تقریبا تمامی نمایندگی‌های ماشین‌آلات راهسازی و معدنی خارجی اعم از اروپایی، ژاپنی و کره‌ای از کشور خارج‌شده‌اند و عملا تامین قطعات جانبی و یدکی موردنیاز این ماشین‌آلات یا غیرممکن شده و اگر هم امکان تامین داشته باشد با قیمتی بسیار گزاف و گاه تقلبی در دسترس است. سازندگان ماشین‌آلات راهسازی و معدنی در کشور فقط استراکچر (بدنه) می‌سازند و سایر قطعات موردنیاز مانند موتور، سیستم هیدرولیک از خارج کشور تامین می‌شود. به همین دلیل است که اغلب شرکت‌های بزرگ سازنده ماشین‌آلات راهسازی و معدنی در کشور نمی‌توانند به‌درستی کار کنند و بعد از مدتی ورشکسته می‌شوند زیرا برای تامین قطعات موردنیاز وابسته به واردات هستند.

پرکاربردترین متعلقات ماشین‌آلات راهسازی و معدنی چکش‌های هیدرولیک است که سال‌هاست به کشور وارد می‌شود. اوایل دهه ۸۰ بیشتر برندهای ژاپنی و از اواسط دهه ۸۰ تا سال ۹۶ برندهای کره‌ای وارد کشور شدند، ولی از سال ۹۷ به دلیل افزایش قیمت ارز، برندهای چینی وارد بازار شدند و همزمان با آن بازار چکش‌های دست‌دوم نیز رونق گرفت که باعث افزایش قیمت بی‌رویه این چکش‌های وارداتی شد.

برای رفع این مشکل شرکت هودپاد ماشین که در حوزه ماشین‌آلات راهسازی فعالیت دارد طی حدود دو سال همکاری با ماشین‌سازی اراک و تبادل دانش فنی در زمینه تولید چکش‌های هیدرولیک کاملا بومی‌سازی شده و از اولین چکش هیدرولیک سایز متوسط (وزن کاری ۵/ ۳ تن جهت نصب روی بیل مکانیکی ۲۲ تن) در ۲۲ آذر امسال توسط معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و استاندار محترم استان مرکزی رونمایی شد.

برای آشنایی با جزئیات این پروژه تولیدی و اقدامات صورت گرفته در این زمینه با محمدحسین حیاتی، مدیرعامل شرکت هودپاد ماشین و مدیر پروژه راک پاد (پروژه تولید چکش) گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

قابلیت‌های شرکت هودپاد ماشین چیست؟

فعالیت این شرکت را در سال ۱۳۹۶ آغاز کردیم. مدیران جوان این شرکت سابقه فعالیت در صنعت ماشین‌آلات معدنی و راهسازی را از دهه ۸۰ دارند. در حوزه ماشین‌آلات راهسازی و معدنی شروع به فعالیت کردیم و برنامه ما این بود که از حوزه مهندسی، خدمات فنی و بازرگانی، کسب درآمد کنیم و کم‌کم به حوزه تولید وارد شویم. زیرابه علت سرمایه‌گذاری بالا یک‌دفعه نمی‌شود وارد حوزه تولید شد. در اولین قدم حوزه خدمات فنی را راه‌اندازی کردیم و در حوزه تعمیرات اساسی و اورهال ماشین‌آلات راهسازی و معدنی فعالیت خودمان را آغاز کردیم. این موضوع به‌ویژه در شرایط تحریم که امکان تامین و واردات ماشین‌آلات نو و قطعات وجود ندارد، بسیار حائز اهمیت است. بخشی از کار ما این است که ماشین‌آلات و ناوگان فرسوده شرکت‌های راهسازی و معدنی را با تیم مهندسی خودمان به ماشین‌آلات نو تبدیل می‌کنیم. همزمان در حوزه بازرگانی فعال بودیم و متعلقات ماشین‌های راهسازی و معدنی را وارد می‌کردیم. از اوایل سال ۹۸ به تولیدات خودمان در حوزه ساخت قطعات یدکی برای چکش‌های هیدرولیک راهسازی و معدنی متکی شدیم؛ زیرا واردات قطعات یدکی این چکش‌های هیدرولیک کره‌ای به‌سختی و با قیمت بسیار بالا انجام می‌شود و نمایندگان مدل‌های اروپایی و ژاپنی در کشور تعطیل و نیمه تعطیل‌شده‌اند. چکش‌های هیدرولیک در انواع ابعاد کوچک (شهری)، متوسط (راهسازی) و بزرگ (معدنی) تولید می‌شوند که هر سه گروه را تحت پوشش ‌داریم و قطعات یدکی همه‌ مدل‌ها را پس از باز‌طراحی واحد مهندسی توسط تیم تولیدی خودمان می‌سازیم.

چه برنامه‌ای در زمینه  تولید چکش‌های هیدرولیک در کشور دارید؟

دانش تولید چکش‌های هیدرولیک در حوزه مهندسی مواد و متالوژی و دقت ساخت (فناوری تولید) بسیار دانش پیشرفته‌ای است. کاری که ما در تولید چکش‌های هیدرولیک کردیم مانند بقیه نبودیم که اکثر قطعات را از خارج کشور وارد کرده و در اینجا فقط یک پوسته فلزی می‌سازند. ما برای تولید قطعات موردنیاز برای تولید چکش‌های هیدرولیک برنامه‌ریزی کردیم. یکی از موارد موردنیاز فولاد برای تولید بدنه است. برای تامین فولاد موردنیاز به علت گران بودن نمی‌توانستیم از فولاد وارداتی استفاده کنیم و درعین‌حال فولاد داخلی هم ازنظر مشخصات فنی جوابگوی کار ما نبود، در نتیجه خودمان باید فولاد موردنیاز را تولید می‌کردیم. خواصی از فولاد را انتظار داشتیم که خاص محصول ما بود و به دلیل اینکه میزان مصرف ما در مقایسه با میزان تولید شرکت‌های فولادی بالا نبود، سفارش ساخت آن به شرکت‌های فولادسازی اقتصادی نبود. به همین منظور با ماشین‌سازی اراک که یک کارخانه بزرگ در کشور بوده و امکان تولید مواد اولیه را نیز دارد توافق کردیم و با کمک تیم مهندسی متالوژی آن کارخانه و کارخانه ماشین مونتاژ ماشین‌سازی اراک این کار را انجام دهیم. درواقع فولاد موردنیاز را خودمان تولید می‌کنیم. ما به یک دانش فنی دست پیدا کردیم که دانش مهندسی مواد و تکنولوژی تولید را در اختیارداریم.

مجموعه ما دانش فنی و توان مهندسی قطعه‌سازی مناسب دارد و با مشارکت با کارخانه نوآوری و ماشین مونتاژ ماشین‌سازی اراک، آن قسمت از قطعات که نیاز به ماشین‌ها و مواد اولیه خاص داشت را تولید می‌کنیم. برای اینکه محصول باکیفیت داشته باشیم باید از ماشین‌آلات باکیفیت در تولید آن استفاده کنیم. شرکت‌های تولیدکننده برای خرید این ماشین‌آلات تولید (مانند دستگاه CNC و...) باید به نقطه سربه‌سر محصول خود توجه کنند. در کشور ما با توجه به اینکه فضای شرکت‌های عمرانی ضعیف شده و دولت نقدینگی لازم را برای تزریق در پروژه‌های عمرانی ندارد از این‌ رو تقاضای شرکت‌های عمرانی برای ماشین‌آلات معدنی و راهسازی کاهش‌ و به‌تبع آن تولید نیز کاهش‌ یافته در‌نتیجه این میزان تولید کمتر از نقطه سر‌به‌‌سر استفاده از ماشین‌آلات تولید باکیفیت است. ما به این موضوع فکر کردیم که یا باید از ماشین‌آلات تولید ابتدایی برای تولید استفاده کنیم که دقت موردنیاز را ندارد. به همین منظور به این فکر افتادیم که از ظرفیت مازاد ماشین‌آلات تولیدی شرکت توانمند و پیشرفته ماشین‌سازی اراک استفاده کنیم.

همکاری شما با ماشین‌سازی اراک به چه صورت است؟

در این زمینه دانش فنی طرفین را تبادل کردیم و تیم مهندسی ما با واحد تحقیق و توسعه و گروه تولیدی ماشین مونتاژ ماشین‌سازی اراک بیش از یک سال است که از نزدیک با یکدیگر همکاری دارد. قرارداد ما با ماشین‌سازی اراک مراحل متعددی دارد و پس از موفقیت در هر مرحله وارد مرحله بعدی می‌شویم. تمامی کارهای تولید را با همکاری یکدیگر شامل دانش فنی، استفاده از ظرفیت‌های فنی و خدمات پس از فروش را به‌صورت مشارکتی انجام می‌دهیم. در یک ‌قدمی تولید انبوه قرار داریم. در حال حاضر تقریبا تمامی قطعات مورد نیاز برای تولید چکش را خودمان تولید می‌کنیم و با برنامه‌ریزی صورت گرفته تا قبل از سال ۱۴۰۰، اولین چکش هیدرولیک تمام ایرانی را روانه بازار می‌کنیم. این محصول تولیدی با برند مشترک «راک‌پاد» به تولید انبوه خواهد رسید. علاوه بر این توانایی تولید قطعات یدکی سایر مدل چکش‌های هیدرولیک که قبلا وارد کشور می‌شد را نیز داریم.

برنامه تولید در نظر گرفته ‌شده در سال‌جاری به چه صورت است؟

از نظر توان مهندسی توان تولید انواع چکش‌های هیدرولیک از ۳۰۰ کیلوگرم تا ۵/ ۴ تن در گروه‌های شهری، راهسازی و معدنی راداریم. امسال برای تولید از چکش‌های هیدرولیک متوسط در ابعاد راهسازی و شهری شروع می‎کنیم و در یک فرآیند دو ساله تولید تمامی مدل‌ها را پوشش می‌دهیم. بسیاری از شرکت‌های تولیدی یک ظرفیت تولیدی بدون توجه به تقاضای بازار در کارخانه ایجاد می‌شود که بعد به علت عدم تقاضا دچار مشکل می‌شوند ولی ما برعکس این روند کارکرده‌ایم یعنی به علت استفاده از ظرفیت مازاد کارخانه ماشین‌سازی اراک این تیم بازاریابی ما است که ظرفیت تولید ما را مشخص می‌کند. در حوزه چکش‌های هیدرولیک به علت اینکه کالای خاصی است، برآورد ما این است ۷۰۰ دستگاه در طول سال موردنیاز کشور است. اگر شرایط اقتصادی کشور مساعد شود توان تولید حدود هزار دستگاه در طول سال را داریم. ممکن است تقاضا از ۷۰۰ دستگاه در سال کمتر شود و ما بر همان اساس تولید کنیم. هر آنچه در کشور تقاضا باشد ما توانایی پوشش آن را داریم و خط تولید ما بر اساس تقاضا انعطاف‌پذیر است.

موانع و مشکلات تولید ماشین‌آلات راهسازی و معدنی در کشور چیست؟

یکی از مشکلات این است که بازرگانان لباس تولیدکننده به تن کرده‌اند. به این صورت که یک فرد بازرگان یک سوله در یک شهرک صنعتی گرفته و قسمت ساخت بدنه چکش‌های هیدرولیک را راه‌اندازی کرده و به نام تولیدکننده اقدام به واردات کرده‌اند. درصورتی‌که این افراد تولیدکننده واقعی نیستند. این موضوع به تولیدکنندگان واقعی آسیب می‌رساند.

یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان این است که اگر به‌جای اینکه سرمایه خود را در تولید وارد کرده بودند، یک کالای سرمایه‌ای مانند ملک یا زمین خریده بودند، سود بیشتری می‌کردند و هیچ‌کدام از نهادهای ذی‌ربط نیز مانند دارایی و تأمین اجتماعی نیز با آنها کار نداشت. تا زمانی که این موضوع وجود دارد باید فرد واقعا عاشق تولید باشد.

مشکل دیگر این است که به دلیل اینکه مشتریان ما شرکت‌های عمرانی هستند بیشتر با شرکت‌های دولتی، شبه‌دولتی یا پیمانکاران بخش دولتی سروکار داریم. با توجه به اینکه بودجه‌های عمرانی دیر تزریق می‌شود دچار نقدینگی شدید هستیم و گرفتن مطالبات بعضا سال‌ها به طول می‌انجامد. از سال ۹۸ تاکنون خرید تمامی قطعات به‌صورت نقدی انجام می‌شود یعنی باید به‌صورت نقدی خرید کنیم و به‌صورت بلندمدت مطالباتمان را تحویل بگیریم. این موضوع در حوزه مالی ما را به چالش کشیده است.