چین پیشتاز در صادرات لوله‌های بدون درز فولادی

به گزارش می متالز، به‌طور معمول لوله‌های فولادی بدون درز حداکثر تا قطر 42 اینچ در جهان تولید می‌شود خاورمیانه از مهم‌ترین مناطق واردکننده این محصول در دنیا است؛ به‌طوری که در سال 2016 بیش از 50 درصد صادرات این محصول به مقصد خاورمیانه بوده است. در این مقالات، اختصاصا تجارت جهانی لوله‌های بدون درز که در صنایع نفت و گاز کاربرد دارند را مورد بررسی قرار می‌دهد.

تجارت لوله‌های بدون درز فولادی با توجه به کاربردی که دارند، تحت کد تعرفه‌های متفاوتی انجام می‌شود.

در نمودار شماره 1 کشورهای صادرکننده این محصول در سال 2016 و سهم هر کدام از تجارت جهانی نشان داده شده است. کشور چین همانند بسیاری از صنایع پایین‌دستی محصولات فولادی در تولید و صادرات لوله‌های بدون درز مورد نیاز صنعت نفت و گاز نیز مقام نخست را دارد. در سال 2016 چین به‌تنهایی با 2 میلیون تن صادرات حدود 70 درصد از تجارت این محصول را تشکیل داد. اصلی‌ترین مشتریان لوله‌های بدون درز مورد استفاده در صنعت نفت و گاز چین، کشورهای حوزه خلیج فارس مانند کویت، ایران، امارات و عربستان بودند. بعد از چین 4 کشور اروپایی ایتالیا، رومانی، آلمان و جمهوری چک مجموعا 18 درصد از صادرات دنیا را انجام دادند. ژاپن نیز به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مطرح در این صنعت سهم 5 درصدی از صادرات جهانی داشت، گفتنی است عمده صادرات ژاپن به مقصد مالزی، الجزایر، عربستان سعودی و کره بارگیری شده است.

نکته قابل توجه در نمودار 1 سهم 3 درصدی کشور عربستان است، عربستان با صادرات حدود 75 هزار تن از این محصول در سال 2016 سهمی بالاتر از رومانی و ایالات متحده آمریکا و در حدود کشور آلمان (79 هزار تن) داشته است. با آنکه عربستان سعودی به‌عنوان یک کشور صاحب منابع عظیم نفت از واردکنندگان اصلی این محصول نیز به‌شمار می‌رود اما در بازارهای جهانی از جایگاه خود در تجارت این محصول چشم‌پوشی نکرده است. یکی از دلایل اینکه عربستان به‌عنوان صادرکننده مطرح، از بزرگ‌ترین واردکنندگان این محصول است، مربوط به شرایط قرادادهای نفتی EPC است که در شرکت‌های بزرگ مرسوم است؛ در این نوع قرادادها، تمام فعالیت‌های لازم برای اجرای پروژه از مرحله طراحی و مهندسی تا تدارکات و ساخت نهایی بر عهده یک پیمانکار گذاشته می‌شود و عموما پیمانکاران بین‌المللی که در یک کشور مشغول به فعالیت هستند کالاهای مورد نیاز خود را از تأمین‌کنندگان هم‌پیمان خود تأمین می‌کنند که عموما خارج از آن کشور قرار دارند. در چنین شرایطی تولیدکننده داخلی کشور مذکور محصول خود را صادر کرده و همان کالایی که برای انجام پروژه‌های نفتی مورد نیاز است، توسط پیمانکاران خارجی وارد می‌شود.

عربستان برای تأمین بخشی از نیاز داخلی و همچنین به‌دست آوردن سهمی از بازارهای کشورهای نفت خیز منطقه، در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری زیادی در تولید این نوع لوله‌ها انجام داده است. به‌عنوان مثال شرکت JESCO عربستان سعودی با ظرفیت تولید سالانه 400 هزار تن خط تولید لوله بدون درز و لوله نفتی (OCTG) پیش از شرکت‌های مشابه در منطقه، برای تولید این محصول سرمایه‌گذاری کرده است و تولید خود را در نخستین روزهای سال 2010 به‌عنوان اولین کارخانه تولید لوله بدون درز در خاورمیانه آغاز کرد. همچنین شرکت زمیل عربستان نیز پروژه‌ای را به ارزش 650 میلیون ریال سعودی (حدود 174 میلیون دلار) برای تولید لوله بدون درز از سال 2006 آغاز کرد. این پروژه دارای ظرفیت تولید و تست 170 هزار تن لوله بر اساس استانداردهای API است.

در نمودار 2 کشورهای واردکننده این محصول در سال 2016 نشان داده شده است. در این سال 11 کشور مجموعا حدود نیمی از حجم تجارت این محصول را وارد کردند که عمدتا کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت هستند. کشورهای کویت، ایران، الجزایر، امارات، عربستان و اندونزی مجموعا حدود 33 درصد از واردات را به نام خود ثبت کردند.