تحریم و رکود، معادن بیتومین را از رونق انداخت

به گزارش می متالز، تا پیش از سال ۹۲ که تحریم‌ها اعمال شد و رکود بر معادن حاکم شد، میزان درآمد حاصل از صادرات و فروش بیتومین استان ایلام قابل قبول بود اما از سال ۹۲ به بعد، بهای قیر این استان به حدود یک پنجم رسید و فعالیت معادن قیر طبیعی را تحت‌شعاع قرار داد.

محوری به نام گیلانغرب ایوان‌غرب

کارشناس بخش اکتشافات درباره ذخایر قیر طبیعی(بیتومین) در ایران به ویژه استان ایلام اظهار کرد: استان‌های کرمانشاه و ایلام روی محوری به نام گیلانغرب تا ایوان‌غرب قرار دارند و میزان ذخیره قیر موجود در این مسیر دست کم ۴۰۰هزار تن برآورد شده که از سال‌های گذشته بهره‌برداری از این ذخایر آغاز شده و ادامه دارد. به گفته بهروز برنا، بر اساس آمارهای موجود تا پایان سال ۹۵، ۴۳معدن بیتومین در کشور داشتیم که از این میزان، ۱۳ معدن فعال، ۲۸ معدن غیرفعال و ۲ معدن هم در حال تجهیز بودند و از آنها تا پایان سال ۹۵ بیش از ۲۲هزار و ۲۹۰تن قیر طبیعی استخراج شده است. وی ادامه داد: ذخایر بیتومین مشخص شده برای کل کشور بیش از یک میلیون و ۹۳۸هزار تن است. یکی از ویژگی‌هایی که استان ایلام دارد و می‌تواند به آن بپردازد، قیر طبیعی است زیرا دیگر استان‌های ایران از این موهبت برخوردار نیستند و ذخایر قیر کشور در زون زاگرس قرار دارد. به این شکل که پهنه زاگرس، بخشی از لرستان، کرمانشاه، خوزستان، ایلام، هرمزگان و بوشهر را در بر می‌گیرد. برنا ادامه داد: قیر همان میعانات نفتی است که درون زون زاگرس ذخیره شده و در فرآیندی به قیر طبیعی تبدیل شده است. به گفته وی، ذخایر موجود در استان ایلام از نظر کیفیتی در سطح مناسب و قابل قبولی قرار داشته و در صنایع بسیاری نیز به کار می‌روند. این در حالی است که نوع بهره‌برداری از این معادن به شکل سنتی است و روش‌های بهره‌برداری از این معادن باید بهینه شود. با برداشت ذخایر از این معادن و حرکت به سمت عمق برای استخراج قیر، برداشت ماده معدنی سخت‌تر می‌شود زیرا سطوح بالا و سطوح پایین معدن سست است و مشکلات بسیاری برای استخراج ماده معدنی به وجود می‌آید. برنا ادامه داد: این در حالی است که روش‌های اکتشافی بیتومین، ویژه است و معادن کشور همچون معادن استان ایلام باید مجهز شوند. وی افزود: در این راستا و برای برداشت قیر از معادن، معیارها و شیوه‌نامه‌هایی را تدوین و تنظیم کردیم که می‌تواند کاربرد بسیاری برای وزارت صنعت، معدن و تجارت داشته باشد. در واقع در شیوه‌نامه یاد شده، ضوابط و معیارهای اکتشافی چگونگی انجام کار در مراحل مختلف اکتشاف، شناسایی، پی‌جویی و اکتشافات عمومی و تفصیلی، مشخص و به طور کامل توضیح داده شده تا مشکلی برای انجام فعالیت‌های معدنی در معدن به وجود نیاید.

شرایط فروش قیر خوب نیست

معادن بیتومین استان ایلام تا سال ۱۳۹۲ از شرایط خوبی برخوردار بودند، بهای محصولات‌شان نیز قابل قبول بود و فعالیت معادن را اقتصادی می‌کرد اما با گذر زمان و به وجود آمدن رکود در معادن کشور اکنون شرایط به طور کامل بر عکس شده و بهای این ماده معدنی به شدت کاهش یافته است. به گفته معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ایلام اکنون ۴ پروانه بهره‌برداری برای معادن بیتومین در استان وجود دارد که هر ۴ معدن فعال هستند و به تازگی نیز تعداد دیگری پروانه بهره‌برداری برای صدور در دستور کار قرار گرفته است. ولی باج در ادامه سخنانش درباره میزان برداشت قیر از این معدن نیز اینگونه اظهار کرد: معادن بیتومین در استان ایلام از سال ۱۳۹۲ به بعد با رکود روبه‌رو شده و برخی نیز تعطیل شده‌اند. تعدادی از این معادن نیز در امسال مشغول باطله‌برداری بودند و از ۶ ماه دوم امسال فعالیت خود را آغاز کردند.

مشکلات بهره‌برداری

به گفته باج، بهره‌برداران این معادن با مشکلات مختلفی همچون معارضین محلی و همچنین مشکلات حقوقی روبه‌رو هستند. از طرفی برداشت از معادن این استان به شکل روباز، سنتی، غیرفنی و غیر ایمن انجام می‌شود. وی درباره اینکه آیا زلزله‌های رخ داده در چند ماه گذشته بر فعالیت معادن اثرگذار بوده یا خیر نیز اینگونه پاسخ داد: زلزله روی معادن اثری نداشته و خسارتی به آنها وارد نشده اما مدتی به دلیل برخی مشکلات همچون ریزش و... فعالیت خود را متوقف کردند. معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان ایلام در ادامه درباره اینکه محصولات تولید شده در استان، کجا به مصرف می‌رسد نیز گفت: بیشتر محصولات معادن قیر استان ایلام تا سال ۹۲ صادر می‌شدند و مقصد آنها نیز چین بود اما بعد از سال ۹۲ و اعمال تحریم‌ها امکان صادرات از تولیدکنندگان گرفته شد و اکنون ماده معدنی معادن بیتومین بعد از تبدیل شدن به پودر، بیشتر به مصرف داخلی می‌رسد. وی درباره میزان اقتصادی بودن فعالیت این معادن و تاثیر آن بر اقتصاد استان نیز گفت: همانگونه که گفته شد به دلیل تحریم‌ها نرخ محصولات تحت‌شعاع قرار گرفت و به یک پنجم نرخ خود رسید. در واقع تولیدکنندگان محصولات بیتومین تا سال ۹۲ محصول خود را تنی ۱میلیون و ۱۰۰هزار تومان می‌فروختند اما اکنون به ۲۵۰هزار تومان رسیده و نرخ این محصول به طور تقریبی ۸۰درصد پایین آمده است. به گفته وی، اکنون مشکل فروش محصولات بیتومین رفع شده اما قیمت‌ها همچنان ارقام پایینی را به خود اختصاص داده‌اند.تولیدکنندگان محصولات بیتومین تا سال ۹۲ محصول خود را تنی ۱میلیون و ۱۰۰هزار تومان می‌فروختند اما اکنون به ۲۵۰هزار تومان رسیده و نرخ این محصول به طور تقریبی ۸۰درصد پایین آمده است.