خاورمیانه همچنان واردکننده ورق زنگ‌نزن خواهد بود

به گزارش می متالز، در منطقه خاورمیانه نیز حضور کشورهای در حال توسعه مصرف کم ورق زنگ‌نزن را به همراه داشته است. از طرفی با توجه به رویکرد کشورهای منطقه در برابر ورق زنگ‌نزن، تأمین این محصول از کانال واردات انجام می‌شود، بنابراین انتظار می‌رود در آینده، خاورمیانه واردکننده ورق زنگ‌نزن باشد.

عامل افزایش تقاضای ورق فولادی زنگ‌نزن در چین، رشد و توسعه صنایع آن بوده و این موضوع منجر به افزایش تولید در این کشور شده است. حرکت چین در جهت افزایش تولید تا جایی بود که طی سال‌های اخیر این کشور در تولید فولاد زنگ‌نزن نیز با مازاد ظرفیت رو‌به‌رو شد و دولت برخی شرکت‌ها را مجبور کرد تا بهره‌برداری از طرح‌های توسعه خود را به تعویق اندازند. همچنین دولت چین در اقدامی از 2 واحد تولیدی خواست تا تولید خود را متوقف کنند. شتاب حرکت چین به سمت افزایش تولید فولاد زنگ‌نزن در رشد تجارت این کشور نیز مشهود است.

در سال 2016 سهم واردات خاورمیانه از تجارت جهانی ورق زنگ‌نزن حدود 5 درصد بود که البته در صورت در نظر نگرفتن ترکیه، این عدد به 1.4 درصد کاهش می‌یابد. در اغلب کشورهای خاورمیانه، صنایع مصرف‌کننده ورق فولادی زنگ‌نزن توسعه چندانی نداشته‌ است. عدم توسعه صنایعی مانند مواد غذایی، دارویی و صنایع شیمیایی به همراه کندی توسعه در بخش تولید تجهیزات و ماشین‌آلات موجب شده تا بازار ورق زنگ‌نزن در این کشورها رونق چندانی نداشته باشد. با وجود کشورهای در حال توسعه‌ای نظیر ایران، امارات، عربستان و قطر، مصرف ورق زنگ‌نزن فولادی در خاورمیانه همچنان با سطح مصرف این ماده در اقتصادهای در حال توسعه جهان فاصله دارد. در نمودار 1 روند واردات ورق زنگ‌نزن خاورمیانه در سال‌های اخیر نشان داده شده است.

صنعت غذا و دارو در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس چندان گسترده نیست؛ به طوری که بحران اخیر در کشور قطر و کمبود عرضه مواد غذایی نشان داد که این کشور وابسته به واردات مواد غذایی است. هرچند که در کشورهای امارات و عربستان به‌عنوان اقتصادهای برتر کشورهای عربی شاید وضعیت صنعت مواد غذایی اندکی بهتر باشد اما این کشورها همچنان از واردکنندگان عمده مواد غذایی به شمار می‌روند. البته شرایط آب و هوایی این کشورها عامل اصلی عدم پیشرفت صنایع غذایی در آن‌ها است؛ تنها در ایران، شرایط نسبتا مساعد آب و هوایی سبب شده تا صنعت مواد غذایی از صنایع غالب در مصرف ورق زنگ‌نزن باشد. وضعیت مشابهی بر صنعت داروسازی و بهداشتی حاکم است به طوری که این کشورها به جای گسترش تولید، تمایل به واردات این قبیل محصولات دارند؛ در ایران البته طی سال‌های اخیر پیشرفت‌هایی در این حوزه حاصل شده است. علاوه بر این 2 صنعت، صنایع با تکنولوژی پیشرفته نیز از جایگاه مناسبی برخوردار نیستند. همه این نکات نشان‌دهنده عدم توسعه صنعتی و در نتیجه تأمین نیاز از منبع واردات است.

نیاز به تکنولوژی بالا برای تولید فولاد زنگ‌نزن و همچنین هزینه سنگین تولید این محصول، دیگر نکته حایز اهمیت و شاید مهم‌ترین نکته در این باره است. به‌طوری که حتی در صورت تمایل کشورهای خاورمیانه به تولید ورق زنگ‌نزن، نیاز به تکنولوژی پیشرفته موجب خواهد شد تا این کشورها بدون مشارکت بخش‌های خارجی موفق به تولید این محصول نشوند، چنانچه واحد نورد سرد ترکیه نیز با مشارکت شرکت پوسکو احداث شد. این موضوع توأم با هزینه بالای تولید، کشورهای منطقه خاورمیانه را به سمت واردات ورق زنگ‌نزن سوق می‌دهد. علاوه بر بحث هزینه، مصرف ورق زنگ‌نزن در کشورهای خاورمیانه (به‌دلیل عدم توسعه صنعتی) چندان قابل توجه نیست و کشورهای منطقه ترجیح می‌دهند تقاضای داخلی خود را از طریق واردات تأمین کنند. همچنین رویه غالب در کشورهای در حال توسعه، سرمایه‌گذاری در صنایع مادر است؛ به همین دلیل تولید داخلی محصولی با تکنولوژی بالا مانند ورق زنگ‌نزن، از اولویت‌های این گروه از کشورها نخواهد بود. با این تفاسیر، آینده تقاضای خاورمیانه همچنان به واردات وابسته خواهد بود. البته در این میان ترکیه تنها کشوری است که ممکن است از مطالب ذکر شده تبعیت نکند چرا که رویکردهای این کشور در راستای توسعه صنعت و پیوستن به کشورهای توسعه یافته اروپایی است و این امر می‌تواند آینده متفاوتی را نسبت به سایر کشورهای خاورمیانه برای آن رقم بزند.

در مجموع انتظار می‌رود در آینده نیز همچنان چین گوی رقابت را در تجارت جهانی ورق زنگ‌نزن برباید. همچنین دورنمای مثبت توسعه صنعتی در کشورهای اروپایی نظیر آلمان و فرانسه می‌تواند موجب رشد تجارت در این منطقه نیز بشود. تجارت ورق زنگ‌نزن در کشورهای خاورمیانه اما همچنان بر واردات متمرکز خواهد بود و با احداث واحدهای تولیدی، تغییری در وضعیت تجارت، در جهت کاهش واردات به وجود نخواهد آمد و واردات این منطقه همچنان تداوم خواهد داشت. البته حرکت این کشورها در جهت رشد و توسعه موجب افزایش تقاضا، هرچند با آهنگی آرام و در نتیجه افزایش واردات ورق فولادی زنگ‌نزن خاورمیانه خواهد شد.