ظرفیت‌های معدنی کشور همچنان در سایه غفلت مسوولان/ پای اقتصاد در حوزه معدن لنگ می‌زند

به گزارش می متالز، در بخش معدن و صنایع معدنی استان زنجان و کشور زیرساخت‌های خوبی برای تحقق شعار سال وجود دارد. به طور یقین با جهش تولید در این حوزه بخشی از مشکل اشتغال در کشور برطرف می‌شود زیرا با جهش تولید و تقویت عرضه‌ کالا‌های داخلی به بازار، به طور طبیعی به نیروی کار بیشتری نیاز بوده بنابراین افراد بیشتری مشغول کار می‌شود.

زنجان از استان‌های معدنی کشور است و رتبه ششم کشور را به لحاظ شمار معادن در اختیار داردکه توجه به ظرفیت‌های این حوزه نقش زیادی در تحقق جهش تولید و مقابله با تحریم‌های ظالمانه می‌تواند داشته باشد.

رضا کشاورزی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان زنجان با اشاره به تعداد معادن فعال استان گفت: ۳۴۲ معدن فعال در استان زنجان وجود دارد که از این تعداد ۸۲ مورد معدن فلزی و ۲۶۰ معدن غیرفلزی است.

وی همچنین با تاکید براینکه باید به دنبال تکنولوژی استحصال عناصر نادر معدنی در کشور باشیم گفت: افزایش استحصال این عناصر کشور را از مشکلات تحریم‌ها نجات می‌دهد.

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان زنجان با اشاره به اینکه فعالیت معادن در زنجان با سه مشکل عمده مواجه است، گفت: این مشکلات شامل استعلام‌های منابع طبیعی و محیط زیست، نیازمندی بخش معدن و صنایع معدنی به فناوری‌های روز و صادرات مواد معدنی و تکمیل زنجیره تولید است.

ضعف جذب سرمایه گذار در حوزه معدن

برخی از مواد معدنی تولیدی استان به صورت کامل در داخل استان و نهایتا در داخل کشور فرآوری می شود اما خیلی از مواد معدنی که در استان استخراج میشود به خارج از کشور صادر می شود و در واقع فکری برای تکمیل زنجیره تولید آنها نشده است. خاکهای صنعتی جزو این مواد معدنی هستند که از استان زنجان به صورت خام صادر می شود و هیچ زیرساختی در خصوص خاک های صنعتی در استان زنجان وجود ندارد.

میزان تناز خاک های صنعتی که از استان و در نهایت از کشور خارج می شود قابل توجه بوده و حدود 15 تا 20 درصد کل مواد معدنی استخراج شده استان زنجان را خاک های صنعتی تشکیل میدهد که متاسفانه به صورت خام از استان خارج می شود.

یکی دیگر از موضوعاتی که بخش معدنی کشور را با چالش مواجه کرده و استان زنجان نیز این امر مستثنی نیست ضعف جذب سرمایه گذار در حوزه معدنی است که خیلی از فعالان حوزه معدنی به عملکرد ضعیف مسوولان استانی در جذب سرمایه گذار در حوزه صنایع معدنی انتقاد دارند اما تاکنون اقدام قابل توجهی از سوی مسوولان در سطح کشور و استان در این حوزه انجام نشده است.

تکمیل زنجیره فرآوری بخش کوچکی از مواد معدنی اتفاق افتاده برخلاف این موضوع همه مواد معدنی آهنگی و سرب و روی استخراج شده در داخل استان فرآوری می‌شود اما از تمام ظرفیتهای استان در حوزه معدن استفاده نمی شود و ظرفیت های بسیار زیادی وجود دارد که در راستای تحقق جهش تولید در استان میتواند تاثیر گذار باشد.

معدن انگوران بزرگترین معدن خاورمیانه در زنجان

معدن سرب و روی انگوران یکی از غنی‌ترین و ارزشمندترین معدن ایران و خاورمیانه بوده که به دلیل حجم بالای استخراج اقتصاد استان و کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داده است و مواد معدنی انگوران در داخل کشور فرآوری می شود که این موضوع نشان می دهد اگر مسوولان همت کنند از سایر ظرفیت های معدنی که مورد غفلت قرار گرفته نیز می توان در راستای رونق و جهش تولید استفاده کرد.

این معدن در حوزه اکتشاف، استخراج، بهره برداری معدنی، تهیه طرحهای اکتشافی، فرآوری انواع کانیها، فعالیتهای بازرگانی داخلی و خارجی در زمینه انواع مواد و فرآورده‌های معدنی، مشارکت سرمایه گذاری در سایر شرکتهای داخلی و خارجی و تاسیس نمایندگی در داخل و خارج کشور فعالیت دارد و یکی از نقاط قوت معدنی استان به شمار می رود.

 تامین مواد اولیه واحدهای سرب و روی کشور

معدن انگوران علاوه بر تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای سرب و روی استان بلکه نیاز واحدهای سرب و روی داخل کشور را نیز تامین می‌کند.

این معدن مجموعه‌ای منحصر به فرد در سطح استان زنجان و کشور مطرح است که همواره تلاش برای تحقیقات و اجرای عملیات اکتشافی و معدنکاری نوین را با وجود نیروهای متخصص در حوزه معدن و فلوتاسیون در دستور کار خود قرار داده است که توانایی اداره طرح‌های عملیاتی در حوزه‌های مختلف اعم از اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی و فرآیندهای صنایع استخراج فلزات را نیز دارد.

معدن انگوران در بخش روباز در سال گذشته در بخش تولید ماده معدنی و استخراج باطله توانسته در مجموع 6 میلیون و 858 هزار و 756 مترمکعب استخراج انجام دهد.

این معدن سال گذشته نزدیک به یک میلیون مترمکعب افزایش استخراج داشته و به این ترتیب که در بخش ماده معدنی از 800هزار تن برنامه تعیین شده به 873  هزار تن و در بخش باطله نیز از 5میلیون و 600هزار مترمکعب به 6 میلیون و 547 هزار مترمکعب باطله برداری رسیده است.

پیش‌بینی برداشت 750 هزار تن ماده معدنی از معدن انگوران

امید فلاح مدیر مجتمع سرب و روی انگوران می‌گوید: براساس برنامه‌‌ریزی‌های انجام شده امسال مقرر شده حدود 750 هزار تن ماده معدنی و 5 میلیون و 800 هزار مترمکعب باطله در بخش روباز، همچنین حدود 100 هزار تن ماده معدنی در بخش زیرزمینی تولید شود.

وی همچنین به میزان ذخایر معدن انگوران اشاره و عنوان کرد: در خصوص میزان ذخایر معدنی انگوران در ابتدای سال 99 برآوردی انجام شد که بر اساس برآورد مدل بلوکی حدود 3میلیون و 600 هزار تن ماده معدنی در بخش روباز و حدود یک میلیون و 900 هزار تن ماده معدنی در بخش زیرزمینی انگوران باقی مانده است.

فلاح در مورد سوالی مبنی بر اینکه بیماری کرونا چه تاثیری بر فعالیت معدن انگوران داشته است افزود: خوشبختانه با توجه به برنامه‌های تولید که قبل از شیوع کرونا تنظیم شده بود تا به امروز مشکلی در کاهش یا تغییر برنامه اتفاق نیفتاده و پیمانکاران و مشاور هر دور در بخش تولید ماده معدنی طبق روال قبل فعالیت خود را انجام می‌دهند.

ناصر فغفوری رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان نیز با بیان اینکه به دلیل وجود این معدن در استان زنجان بیش از 90 درصد سرب و بیش از 75 درصد مواد اولیه روی کشور تامین می‌شود عنوان کرد: در6 ماهه امسال 463 هزار تن مواد معدنی از بخش رو باز انگوران استخراج شده است.

وی با تاکید براینکه در این مدت 63 هزار تن مواد اولیه نیز از بخش زیرزمینی استخراج شده است عنوان کرد: خاک معدنی روی انگوران استان زنجان یکی از بهترین و با کیفیت‌ترین خاک‌های معدنی ایران محسوب می‌شود.

استخراج سالانه 120 هزار مواد معدنی از بخش سولفوره معدن انگوران

تابستان امسال معدن زیرزمینی سولفوره انگوران فعالیت خود را آغاز کرد که این بخش ظرفیت استخراج سالانه ۱۲۰ هزار تن دارد که ماهانه ۱۰ هزار تن می‌شود و براساس برنامه‌ریزی انجام شده قرار است ظرفیت تولید را در ماه به 15 هزار تن افزایش داده شود.

برای بخش معدن زیرزمینی سولفوره انگوران یک هزار و ۲۵۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی و همچنین یک هزار و ۲۰۰ میلیون یورو سرمایه گذاری ارزی شده است. در این بخش از معدن سالانه ۱۲۰ هزار تن کانسنگ استخراجی سولفوره، مخلوط سولفوره- اکسیده و اکسید با عیار ۲۵ درصد روی و ۲ درصد سرب تولید خواهد شد.

به گفته فغفوری رئیس سازمان صمت استان زنجان معدن زیر زمینی سولفوره انگوران ۵۰ درصد از مشکلات تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی شمش روی برطرف می‌کند و مصولات استخراجی از بخش تونل معدن انگوران نیز جایگزین مواد وارداتی از ترکیه خواهد بود.

مصطفی طاهری نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس نیز معتقد است: جایگزینی معادن با نفت در کشور، کار خوبی است اما زیبنده نیست که خام‌فروشی کنیم، باید با نگاه دوراندیشی‌شده به دنبال صنایع و سرمایه‌گذاری‌هایی رفت که انرژی کمی را مصرف می‌کنند.

طاهری با بیان اینکه تولید ناخالصی داخلی ما نسبت به مصرف انرژی ۱۰برابر بالا است، ابراز کرد: مجلس شورای اسلامی در بحث دانش‌بنیان به صورت جدی ورود کرده و فراکسیونی نیز در این زمینه تشکیل شده اما نمی‌توان جایگاه معادن را در نظر نگرفت.

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی افزود: باید صنایع پایین‌دستی معدن را توسعه داده و با ایجاد ارزش افزوده از خام‌فروشی پرهیز کرد تا چرخه‌های تولید، کامل شود.

لازم به ذکر است توجه به یک بخش از حوزه معدنی و رها کردن سایر بخش ها به رویکرد مسوولان تبدیل شده در حالی که ظرفیت هایی بالقوه‌ای که میتواند در رونق اقتصاد استان و همچنین کشور تاثیرات ویژه ای داشته باشد نادیده گرفته می شود و نتیجه این بی توجهی مسوولان منجر به خروج سرمایه های معدنی کشور از مرز ها می شود.

غفلت مسوولان از فرآوری عناصر نادر در کشور

خیلی از کشورهای توسعه یافته به سمت استخراج و فرآوری مواد معدنی نادر رفتند که باید به دنبال تکنولوژی استحصال عناصر نادر معدنی در کشور باشیم در حالی که این موضوع از مهمترین بخشهای حوزه معدن بوده که متاسفانه مغفول مانده است. بسیاری از فعالان معدنی معتقدند افزایش استحصال این عناصر کشور را از مشکلات تحریم‌ها نجات می‌دهد.

رضا کشاورزی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان زنجان نیز به این موضوع تاکید کرد و گفت: بنده اعتقاد دارم ما همه تحریم‌ها را می توانیم بی‌اثر کنیم برای تحقق این کار باید به سمت استحصال عناصر نادر برویم و این عناصر نیز به وفور در استان زنجان وجود دارد.

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان زنجان با اشاره به اینکه باید به دنبال کسب علم استحصال عناصر نادر در کشور باشیم عنوان کرد: از دولت هم انتظار داریم در این راستا حمایت‌های لازم را داشته باشد.

استفاده از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان بهترین راهکاری برای توسعه دانش استحصال عناصر نادر در کشور است که متاسفانه از ظرفیت این شرکت ها در توسعه حوزه معادن استفاده چندانی نمی شود و خیلی از شرکت های دانش بنیان از بی توجهی دولت به این بخش گلایه مند هستند.

براساس اظهارات کارشناسان حوزه معدنی حدود ۴۰ تا ۵۰ نوع ماده معدنی نادر خاکی در کشور وجود دارد و استان زنجان نیز از لحاظ عناصر نادر ظرفیت‌های بالایی داشته و حدود نیمی از عناصر نادر خاکی در استان زنجان وجود دارد.