بودجه زمین‌شناسی در حوزه اکتشاف مواد معدنی، ۵ برابر شود

به گزارش می متالز، مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی و فعالان بخش ‌خصوصی از برگزاری این همایش و نمایشگاه ابزار رضایت کردند و اذعان داشتند که برگزاری هر ۲ سال یک‌بار این نمایشگاه می‌تواند در رفع مشکلات بخش اکتشاف کشور تاثیرگذار باشد.

سایه نفت بر اقتصاد معدن کشور

مهدی کرباسیان، رئیس پیشین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در این نشست، گفت: ایران از نظر گستردگی منابع طبیعی با چند کشور از جمله امریکا قابل مقایسه است. کشور ما از نظر گستردگی معادن، ذخایر نفت، گاز، موقعیت استراتژیک و دسترسی به دریا و نیروی انسانی دارای جایگاه ویژه‌ای است.
وی در ادامه با بیان اینکه نفت و گاز بر اقتصاد کشور سایه انداخته است، افزود: درآمد بالای نفت باعث شده که به حوزه معدن، آن‌گونه که باید توجه نشود. از این‌رو بخش معدن آ‌ن‌گونه که باید دیده نشد اما اگر در حوزه معدن با برنامه جلو برویم بدون تردید می‌توانیم به ذخایر ارزنده‌ای دست یابیم.
کرباسیان با اشاره به اقدامات انجام شده در ایمیدرو در ۵ سال ریاستش در این سازمان، گفت: ما در این مدت چند کار اساسی انجام دادیم.
به‌عنوان مثال، سال ۹۳ موضوع فولاد در سازمان دارای اهمیت ویژه شد. ما در سال ۱۳۹۱ نزدیک به ۷ میلیون تن واردات داشتیم اما در سال ۱۳۹۷ توانستیم به همان میزان صادرات داشته باشیم و این آمار بهترین گواه برای نشان دادن برنامه در این حوزه است. به‌عنوان جزئی از این بخش افتخار می‌کنم که در آخرین روزهای ریاست من در ایمیدرو توانستیم به این آمار دست یابیم.
کرباسیان در ادامه خاطرنشان کرد: ایمیدرو، از زمان ریاست من بر سازمان کار بزرگی را شروع کرد. ما موفق شدیم در ۲۷۰ هزار کیلومتر مربع، کار اکتشافی انجام دهیم.
یکی از افتخارات ما در سازمان این است که در برخی از حوزه‌ها که سازمان انرژی هسته‌ای اجازه ورود نمی‌داد، با انعقاد تفاهمنامه‌ای با این سازمان، نزدیک به ۵۰۰ منطقه امیدبخش را شناسایی کردیم و در روزهای اولیه به ذخایر جدید و قطعی سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و طلا دست یافتیم.

حمایت از معدنکاری در حد شعار است

رئیس پیشین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو)، با اشاره به اهمیت اکتشاف بیان کرد: در دوره ریاست من بر ایمیدرو، هزینه اکتشاف اولویت ویژه‌ای پیدا کرد. در این دوره، ایمیدرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت، از حوزه اکتشاف حمایت ویژه کردند و من امیدوارم که در سال‌های آینده، حمایت‌ها در این حوزه از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بیشتر شود.
کرباسیان در ادامه با اشاره به نقش ایمیدرو در تدوین نقشه راه معدن، بیان کرد: من امیدوارم این نقشه راه به‌درستی اجرا و عملیاتی شود. دولت و مجلس شورای اسلامی باید در اجرای نقشه راه از شعار دادن فاصله بگیرند چراکه باور دارم حمایت از معدن در حد شعار است.
وی در ادامه با بیان اینکه زمانی که ریاست ایمیدرو را برعهده گرفت پولی در حساب‌های این سازمان نبود، افزود: وقتی از ایمیدرو خارج شدم نزدیک به هزار میلیارد تومان در صندوق ایمیدرو پول نقد پس‌انداز شده بود که این میزان سرمایه بهترین گواه برای نشان دادن انجام کار اصولی و بابرنامه است.
کرباسیان با اشاره به لزوم افزایش بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در بخش اکتشاف، بیان کرد: باید بودجه زمین‌شناسی در حوزه اکتشاف مواد معدنی، ۵ برابر افزایش پیدا کند. برای موفقیت در اقتصاد مقاومتی، باید به بخش معدن توجه ویژه کنیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات خوب در راستای توسعه بخش معدن، افزایش بودجه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های معدنی است. در سال‌های اخیر، میزان سرمایه این صندوق از ۱۰ میلیارد تومان به ۱۱۰ میلیارد تومان ارتقا پیدا کرد. ۲ سال نیز هست که پیشنهاد داده‌ایم ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه در اختیار صندوق بیمه معدن قرار داده شود اما اقدامی در این زمینه انجام نشد؛ این امر نشان می‌دهد توجه به معدن هنوز در حد شعار است.

سازمان زمین‌شناسی، عهده‌دار صیانت از ثروت

همچنین در آیین پایانی این نمایشگاه و همایش، علیرضا شهیدی، سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، ضمن اشاره به فعالیت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در ۲ بخش زمین‌شناسی و اکتشاف گفت: خروجی بخش اکتشاف منجر به تولید ثروت برای کشور می‌شود و زمین‌شناسی نیز صیانت از ثروت تولید شده را به عهده دارد.
به گفته شهیدی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور وظیفه پایش مخاطرات طبیعی را بر عهده داشته و با اطلاع‌رسانی مناسب به مجموعه مدیریتی کشور، کمک بزرگی به حفظ منابع کشور در راستای توسعه پایدار می‌کند. وی با بیان این نکته که در مقایسه ۲ وظیفه اصلی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نمی‌توان برای هر یک از بخش‌های زمین‌شناسی و اکتشاف اهمیت بیشتری قائل شد، گفت: موضوع اکتشاف همان اندازه اهمیت دارد که زمین‌شناسی.
سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه معدن حدود یک درصد GDP کشور را تشکیل می‌دهد، تصریح کرد: صنایع ‌معدنی تا ۵ درصد تولید ناخالص را تشکیل می‌دهند و اگر نتوانیم کشور را به موقع از آسیب مخاطرات طبیعی در امان بداریم چیزی حدود ۵ درصد تولید ناخالص ملی را از دست می‌دهیم که همین امر اهمیت هر دو فعالیت زمین‌شناسی و اکتشاف را برای ما مشخص می‌کند.
به گفته این مقام مسئول، برای انجام فعالیت معدنی باید اکتشافات درست داشته باشیم و اگر اکتشافات علمی نباشند به مواد معدنی مناسب دست نخواهیم یافت.
وی ضمن اشاره به یکسری معضلات پیش‌روی فعالیت‌های اکتشافی کشور، خاطرنشان کرد: گاهی از سازمان‌های نظارتی از جمله سازمان محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع به عنوان معضل یاد می‌شود، در حالی که در بسیاری از کشورها که نسبت به کشور ما قوانین استانداردتری در محیط‌زیست دارند، اکتشاف در حال انجام است.

موازی‌کاری، معضل مهم در بخش اکتشاف کشور

شهیدی یادآور شد: از نظر من، مهم‌ترین معضل موجود در بخش اکتشاف کشور، مدعیان متعدد اکتشاف در ایران است. سازمان‌های بسیاری هستند که خود را مدعی اکتشاف در کشور می‌دانند و به موازات همدیگر در حال فعالیت هستند، در صورتی که یکی از اصلی‌ترین متولیان اکتشاف، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور است.
این مقام مسئول در ادامه، ضمن اشاره به تاریخچه اکتشاف در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه این سازمان در سال ۱۳۳۸ تاسیس شد، افزود: بر اساس فصل یک اساسنامه، این سازمان دولتی مکلف شد برای انجام یکنواخت مطالعات زمین‌شناسی در سطح کشور، سازمان زمین‌شناسی کشور را درون وزارتخانه مربوط تاسیس کند.
وی تصریح کرد: بر همین اساس، این سازمان از ابتدای شکل‌گیری وظیفه تولید اطلاعات پایه در قالب تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی را بر عهده داشته و تاکنون ۲ بار سراسر ایران را از نظر زمین‌شناسی در مقیاس‌های یکصدهزارم و یک‌دویست‌‌وپنجاه‌هزارم مورد مطالعه قرار داده و نتایج آن را منتشر کرده است. وی با بیان اینکه از سال ۱۳۸۳ تولید نقشه‌های زمین‌شناسی یک‌بیست‌وپنج هزارم در ۶ لایه اطلاعاتی را آغاز کردیم، گفت: به مرور دقت بررسی و رصد پدیده‌های زمین‌شناسی را افزایش دادیم و در نظر داریم لایه زمین‌شناسی اقتصادی را در صورت تامین منابع از طریق مناقصه به بخش خصوصی واگذار کنیم و امیدواریم این نقشه‌ها در افزایش بهره‌وری بخش اکتشاف، نقش مناسبی داشته باشند.
شهیدی افزود: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از ابتدای تاسیس تاکنون افزون بر ۹۵ موضوع نقشه را در مقیاس‌های مختلف، تهیه و منتشر کرده که افزون بر ۱۰۰۰ لایه اطلاعاتی در بخش زمین‌شناسی و اکتشاف را شامل می‌شود.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: تولید این تعداد لایه‌های اطلاعاتی موجب شده در زمینه آمایش سرزمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به عنوان رئیس کارگروه علوم زمین انتخاب شود.
سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه وظیفه این سازمان در اختیار قرار دادن اطلاعات تا حد ممکن به صورت رایگان برای کاربران ویژه بخش علوم زمین کشور است، تصریح کرد: بهمن امسال سامانه Web GIS را بهره‌برداری خواهیم کرد که به‌وسیله این سامانه، علاقه‌مندان قادر خواهند بود تمام لایه‌های اطلاعاتی زمین‌شناسی و اکتشافی مورد نیاز خود را در سراسر جهان (پس از رجیستری در سامانه مربوط بر اساس سطوح دسترسی) در اختیار داشته باشند.
در ادامه، شهیدی با بیان اینکه در سال ۱۳۷۷ بر اساس مصوبه شورای‌عالی اداری، نام سازمان زمین‌شناسی کشور به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تغییر یافت، گفت: بر همین اساس، رئیس این سازمان به عنوان معاون وزیر انتخاب شد و بر اساس این قانون تمام اختیارات در بخش‌های معاونت زمین‌شناسی و اکتشاف وزارت صنایع و معادن به این سازمان منتقل شد.
به گفته وی، از سال ۱۳۷۹ بر اساس قانون تجمیع و تمرکز صنایع و معادن وظایف سیاست‌گذاری کلی، نظارت و اجرای پروژه‌های اکتشافی به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور واگذار شده است.

ثبت ۳۲ پروانه اکتشافی به ارزش ۶۲ میلیارد دلار

این مقام مسئول با بیان اینکه این سازمان از زمان تاسیس تاکنون در کنار تولید اطلاعات پایه در اکتشاف معادن نیز فعالیت‌های متعددی را انجام داده، گفت: در بازه زمانی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۶ این فعالیت‌ها منجر به ثبت ۳۲ پروانه اکتشافی برای عناصر مختلف شد که ارزش این ۳۲ محدوده بر پایه ذخیره قطعی و قیمت‌های بین‌المللی افزون بر ۶۲ میلیارد دلار است. وی ادامه داد: بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور از بدو تاسیس تاکنون کمتر از ۱۰۰۰ میلیارد تومان بوده که به واسطه فعالیت زمین‌شناسی و اکتشاف، ارزش افزوده زیادی را نصیب کشور کرده است.
شهیدی ضمن اشاره به نقشه راه معدن که مدتی است تصویب شده و مورد حمایت معاونت‌های معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت است، گفت: بر این اساس وظایف اکتشاف در حال ساماندهی بوده و وظیفه اکتشاف مقدماتی تا پروانه اکتشافی به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور سپرده شده و پس از آن اطلاعات در اختیار بخش خصوصی و دیگر علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
وی تصریح کرد: در کنار فعالیت‌های زمین‌شناسی و اکتشافی در سال‌های گذشته برای اینکه بتوانیم فاصله خود را در عمق اکتشاف با کشورهای پیشرو کم کنیم، از ابزار ژئوفیزیک هوایی بهره بردیم و در ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته، حدود ۵۰۰ هزار کیلومتر خطی مطالعات ژئوفیزیک هوایی را انجام دادیم.

جهش در مطالعات ژئوفیزیک هوایی

به گفته سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، امسال جهشی در بخش ژئوفیزیک هوایی به وجود آمد و با ایجاد تغییرات در شبکه ساختاری توانستیم فاصله زمان شروع و پایان پروژه را به چند ماه کاهش دهیم، به نحوی که گزارش نهایی در پروژه سقز که از خرداد آغاز شد، درحال‌حاضر منتشر شده است.
وی خاطرنشان کرد: در پروژه‌های اخیر ژئوفیزیک هوایی توانستیم به کشف ذخایر فلزی از جمله آهن، طلا و مس دست یابیم که در دهه فجر امسال، این اکتشافات را در استان‌های کردستان، آذربایجان و خراسان جنوبی اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
شهیدی از ایجاد پویش‌های مرکزی به منظور صرفه‌جویی در بودجه و متمرکز کردن فعالیت‌ها در سال آینده خبر داد و گفت: در استان‌های خراسان جنوبی، کردستان، آذربایجان‌ شرقی و غربی و قم در حال ایجاد پویش‌های مرکزی هستیم و برای نخستین بار در آنها مطالعات و پروژه‌های زمین‌شناسی، اکتشافی و ژئوفیزیک هوایی به طور همزمان انجام خواهد شد. سرپرست سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست و سطح قابل توجه کیفیت آن گفت: در این نشست‌ها، فکرها برای ایجاد توسعه پایدار، اشتغالزایی و اقتصاد پویا در کشور به هم نزدیک می‌شود و امید است بتوانیم با سیاست‌گذاری جدید، اکتشاف کشور را به سمتی که شایسته است پیش ببریم.