راه‌اندازی انستیتو سنگ ایران در محاق اجرا

می متالز - صنعت سنگ در ایران به شکل سنتی اداره می‌شود، به‌گونه‌ای که کسانی که در این حرفه مشغول به کار هستند، نسل به نسل و خانوادگی همت بر این کار گمارده‌اند، در حالی که این صنعت برای مطرح شدن در جهان نیاز به بروز شدن فناوری واحدهای فرآوری، ارتباط با دانشگاه و اتصال با هنر معماری دارد؛ اموری که به‌طورکامل مغفول مانده است.

به گزارش می متالز، اصفهان یکی از قطب‌های مهم سنگ کشور

در این‌باره شهریار شعبانی، دبیر کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان اظهار کرد: نمایشگاه تخصصی صنعت سنگ برای نخستین‌بار در اصفهان برگزار شد و امسال قرار است پانزدهمین دوره آن برگزار شود.
تهران یازدهمین نمایشگاه و محلات نیز پنجمین نمایشگاه خود را در امسال برگزار خواهند کرد. درحقیقت قدیمی‌ترین نمایشگاه تخصصی سنگ در کشور نمایشگاه سنگ اصفهان است.
شعبانی در ادامه خاطرنشان کرد: آمار مستند، مستدل و دقیقی درباره واحدهای فرآوری سنگ در کشور وجود ندارد اما به شکل حدودی واحدهای فرآوری در کشور ۶ هزار واحد اعلام شده که بیش از ۲ هزار واحد آن در اصفهان است، به عبارت دیگر یک‌سوم واحدهای فرآوری سنگ در اصفهان مشغول به کار هستند و از دوسوم واحدهای باقی‌مانده حدود یک‌چهارم تا یک‌پنجم که در شهرهای دیگر فعالیت می‌کنند به اصفهانی‌ها تعلق دارد. برای نمونه بیشتر واحدهای فرآوری سنگ تهران متعلق به اصفهانی‌هاست.
وی همچنین یادآور شد: بسیاری از معدندارهای سنگ، اصفهانی هستند. از این‌رو با توجه به ظرفیت بسیاری که در استان اصفهان در زمینه سنگ به طور متمرکز وجود دارد، چند شهرک‌ تخصصی سنگ در اصفهان با بیش از صدها واحد سنگبری ایجاد شده است.
حتی بیش از نیمی از ماشین‌سازی‌های حوزه صنعت سنگ چه در معادن و چه در واحدهای فرآوری در اصفهان مشغول به تولید هستند.
وی ادامه داد: اگر ۴ تا ۵ قطب سنگ در کشور وجود داشته باشد، یکی از آنها استان اصفهان است. به لحاظ دانشگاهی نیز در استان اصفهان چند مرکز دانشگاهی در زمینه معدن و صنعت سنگ فعالیت دارند.
دانشگاه اصفهان نیز در این زمینه فعال است همچنین یک مرکز بین‌المللی تحقیقات سنگ در دانشگاه آزاد خمینی‌شهر ایجاد شده است. در کل، این رویکردها دست به‌دست هم داده است تا اصفهان یک استان سنگی به‌شمار رود.

مشکل سنتی بودن صنعت سنگ

دبیر کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان با اشاره به مشکلات صنعت سنگ عنوان کرد: واحدهای فرآوری سنگ در کشور با مشکلاتی چون سنتی بودن همراه است. این درحالی است که واحدهای فرآوری به آموزش و فناوری‌های نوین نیاز دارند همچنین این صنعت نیاز به ارتباط بیشتر با دانشگاه و ورود به برندینگ، مارکتینگ و بازاریابی و فروش نوین دارد تا بازار هدف را شناسایی کند و به‌ شکل حرفه‌ای سنگ را تبدیل به برند در بازار کرده و ارزش‌افزوده بیشتری خلق کند.
شعبانی ادامه داد: این درحالی است که صنعت ما وارداتی است، گویی همگی منتظر این هستند که در جهان فناوری ایجاد ‌شود تا از آن بتوانند استفاده کنند.
به عبارت دیگر مرکز پژوهش‌های ویژه در کشور وجود ندارد که به تولید فناوری‌های جدید در این زمینه بپردازد و همیشه چه در ماشین‌آلات و چه در محصول تمام‌شده منتظر فناوری‌های روز جهان هستیم.

رابطه صنعت سنگ با دانشگاه

دبیر کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان در پاسخ به این پرسش که رابطه دانشگاه با صنعت سنگ به چه شکلی است، گفت: پاشنه آشیل صنعت سنگ رابطه ضعیف صنعت و دانشگاه است.
در وهله نخست باید این موضوع را عنوان کنم که در کل رابطه دانشگاه با صنعت ضعیف است و سنگ نیز از این قاعده مستثنا نیست، بلکه وضعیت بدتری هم دارد. از آنجا که حرفه سنگ بومی و نسل به نسلی است و از طریق خانوادگی انتقال پیدا می‌کند، از این‌رو چندان دانشگاهی نشده و به شکل تجربی این صنعت شکل گرفته است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: از یک سو دانشگاه به صنعت به چشم گاو شیرده نگاه می‌کند و صنعت به دانشگاه به چشم عالم بی‌عمل؛ تا زمانی که این نگاه‌ها وجود داشته باشد در عمل پیوندی بین دانشگاه و صنعت سنگ شکل نمی‌گیرد تا انتظار خروجی از آن داشته باشیم.
شعبانی همچنین در پاسخ به این پرسش که با وجود اینکه اصفهان به عنوان قطب سنگ مطرح است، این استان نمی‌تواند در زمینه رابطه صنعت سنگ با دانشگاه پیشقدم شود، عنوان کرد: استان اصفهان در زمینه ارتباط دانشگاه با صنعت سنگ گام‌هایی را برداشته است. در اتاق بازرگانی استان اصفهان نیز اقدام‌هایی را انجام داده‌ایم و درتلاش هستیم این ارتباط را برقرار کنیم.
در این زمینه اتاق بازرگانی اصفهان تفاهمنامه‌ای با ایتالیایی‌ها به امضا رسانده است تا اینکه بتوانیم مرکز پژوهشی سنگ با حمایت مالی و سرمایه یونیدو و اجرای کنفدراسیون سنگ ایتالیا، انستیتوی آموزشی و استاندارد سنگ را در استان اصفهان راه‌اندازی کنیم تا اینکه از سراسر کشور به اصفهان بیایند و تجربه‌های‌شان را با مرکز پژوهشی پیوند دهند.
وی در ادامه توضیح داد: اما از یک سو به علت مسائل مالی و از سویی موضوع تحریم‌ها این تفاهمنامه به مرحله اجرا نرسید.
تاییدیه‌های اولیه از سوی دانشگاه سنگ خمینی‌شهر گرفته شده و به رویت نماینده ایتالیایی رسیده و قرار است به ارزش ۲ میلیون یورو فناوری و استادان و مقدمات موردنیاز را به ایران بیاورند اما به‌دلیل تحریم‌ها و ورود و خروج ارز این اتفاق روی نداده اما پیگیری این موضوع همچنان ادامه دارد و این اتفاق خوشایندی است اگر برای صنعت رقم بخورد.
دبیر کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان در پایان تاکید کرد: در زمینه نمایشگاه سنگ نیز باید عنوان کرد که نمایشگاه مرکز فروش نیست و محلی برای هم‌افزایی دانش و ارتقای سطح ویژه محصولات ارائه شده است.
به همت اتاق بازرگانی توانسته‌ایم با کمک ایتالیایی‌ها نمایشگاهی ایجاد کنیم که صنعتگران سنگ در آنجا به معرفی خود بپردازند.

مشکل اصلی صنعت سنگ ارتباط نداشتن با معماری است

همچنین درباره مسائل مرتبط با صنعت سنگ علیرضا مهدیه، کارشناس مصالح نوین اظهار کرد: صنعت سنگ مانند بسیاری از صنایع در کشور ما ارتباط چندانی با دانشگاه ندارد و به‌طورکامل سنتی اداره می‌شود و حتی نسبت به صنایع دیگر مانند کاشی و سرامیک و سیمان سنتی‌تر است.
رقیب صنعت سنگ را تا حدی می‌توان صنعت سرامیک برشمرد، هرچند صنعت سرامیک به لحاظ ساخت کارخانه‌های جدید و به‌روز کردن فناوری‌ها بسیار جلوتر از صنعت سنگ است.
مهدیه در ادامه خاطرنشان کرد: واحدهای فرآوری سنگ درحقیقت کارگاه‌هایی هستند که از اکتشاف معدن تا اجرا و خدمات پس از فروش به شکل سنتی، قومیتی و خانوادگی اداره می‌شوند.
از طرفی مشاوره و خدمات پس از فروش در صنعت سنگ کشور وجود ندارد؛ آن‌هم ریشه در این مسئله دارد که مشاوره در پروژه‌های ایران بسیار ضعیف است.
وی ادامه داد: شاید در زمینه معادن و اکتشاف قوی باشیم اما در حلقه‌های پایین‌تر در حوزه سنگ به‌ویژه در ارتباط سنگ تزئینی با هنر معماری بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم درحالی‌که صنعت سنگ ارتباط تنگاتنگی با هنر معماری دارد.
البته ارتباط‌هایی در این حوزه‌ها در نمایشگاه‌ها در حال شکل گرفتن است. وی درباره اهمیت معماری در صنعت سنگ عنوان کرد: در پروژه‌های سنگ باید روی نمونه، طرح و رنگ کار کرد تا بتوان به محصولات زیبا رسید و کسی که باید این ایده‌ها را بدهد باید به هنر معماری تسلط داشته باشد.
این کارشناس مصالح نوین تصریح کرد: واحدهای پژوهشی در حوزه سنگ بسیار اندک هستند.
برای نمونه در حوزه استانداردسازی سنگ کار جدی انجام نشده است. استانداردسازی برای موزائیک و سرامیک تعریف دارد اما برای سنگ تعریف‌نشده است برای نمونه ما اطلاع نداریم که یک سنگ گرانیت ۴۰ در ۴۰ تا چه اندازه باید مقاومت خمشی داشته باشد.
اگر تعریف‌هایی هم وجود دارد کپی‌برداری‌شده است چراکه در سبک‌های مختلف این استانداردها متفاوت است و قرار نیست سنگ تراورتن را با مرمریت قیاس کنیم.
مهدیه با اشاره به این موضوع که در انتخاب سنگ برای نما به شکل سنتی عمل می‌شود، گفت: درحال‌حاضر نصب سنگ گرانیت در نمای ساختمان از طبقه دوم به بعد را ممنوع اعلام کرده‌اند به این دلیل که در یک ساختمانی این سنگ به‌طور صحیح نصب نشده بود و پس از جدا شدن از ساختمان و پرتاب شدن، سبب مرگ یک نفر شده بود، درحالی‌که اگر به درستی این سنگ گرانیت نصب شده بود، این مشکل پیش نمی‌آمد.
از این‌رو تاکید دارم که این صنعت نیازمند بروزرسانی و استانداردسازی است. این صنعت؛ از اکتشاف تا اجرا باید در تعامل بیشتری با دانشگاه و معماری و فناوری‌های روز جهان قرار گیرد.
این موضوع که چگونه گرانیت را در نما اجرا کرد که کنده نشود، می‌تواند یک پروژه دانشگاهی برای رسیدن به استانداردسازی باشد و می‌طلبد تعامل بیشتری با شهرداری‌ها، وزارت صنعت، معدن و تجارت و معماران داشت. از این‌رو سمینارهای پژوهشی، آموزشی و تجاری و بازرگانی می‌تواند سبب ارتقای صنعت سنگ شود.
وی در پایان یادآور شد: بهترین اقدام دیگر در صنعت سنگ می‌تواند استفاده از ضایعات معادن و کارخانه‌ها و نخاله‌ها باشد که از این ضایعات در ساخت ماده جدید بهره‌مند شد، چراکه تنوع سنگ‌های رنگی در ایران بی‌نظیر است و این هنراست که از این امتیاز‌های خدادادی بتوان بهره‌های بسیاری گرفت.

منبع: روزگار معدن