بورس چگونه قادر به کنترل تورم سال قبل نشد و حتی به افزایش نرخ دامن زد

به گزارش می‌متالز، فردین آقا بزرگی در خصوص نقش بازار سرمایه در کنترل تورم طی سال گذشته به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تعریف تورم یعنی نقدینگی در صورت کسر و تولید ناخالص ملی یا به عبارتی رشد تولید ناخالص. در مخرج کسر هر میزان نقدینگی نسبت به تولید ناخالص ملی افزایش داشته باشد تورم پدید می‌آید بطور کل یعنی پول اضافه‌ای که به ازای آن خدمات و تولیدی وجود نداشته باشد.

نقش اساسی بازار سرمایه، تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی است. نقدینگی مورد نیاز بنگاه‌ها می‌تواند از طریق بازار سرمایه برای تولید جذب شود. هر چقدر با یک سیاست انقباضی نقدینگی در جریان را بتوان بصورت اصولی و بر پایه قواعد خاص مستقیم جذب تولید و صنعت کرد این به منزله کاهش حجم نقدینگی در مقایسه با تولید محسوب می‌شود و در حقیقت بصورت ساختاری به کاهش تورم کمک خواهد کرد. البته به شرط آن که نقدینگی از کانال‌های خاص صرفا در جهت تامین نقدینگی بنگاه‌ها صورت بگیرد.

بورس در سال قبل این وضعیت را نداشت و معاملات در بازار ثانویه حتی می‌تواند نتیجه عکس به همراه داشته باشد. یعنی تبادل اوراق بهادار به ترتیبی که در مقایسه با ظرفیت تولید توانمندی و بنیه مالی اشخاص را افزایش دهد، بدون تناسب با سطح قدرت تولید که خود این موضوع تورم زا خواهد بود. در بازار اولیه اگر عایدی تولید و صنعت شود در این صورت نقش بازار سرمایه در کاهش تورم موفقیت آمیز خواهد بود، اما همین بازار سرمایه اگر بیش از اندازه متمرکز در معاملات بازار ثانویه باشد می‌تواند تورم را تشدید کند.

بازار سرمایه سال گذشته در کنترل تورم موفق نبود و با بررسی حجم معاملات بازار اولیه و بازار ثانویه از ده سال گذشته این تناسب در سال قبل به شدت به هم خورد. یعنی بازار ثانویه به حدی افزایش یافت که صرفا برای حفظ ارزش پول، مردم روی به خرید اوراق بهادار آوردند و با قیمت بالاتری به شخص دیگری فروختند البته افراد زیادی نیز متضرر شدند.

این فرآیند کمکی به تولید و تامین مالی بنگاه‌ها نمی‌کند. سال گذشته این عملیات بطور موفقیت آمیز انجام نشد و بازار سرمایه کم‌ترین نقش را داشت و در حقیقت این جریان تامین نقدینگی با محوریت دولت از طریق انتشار اوراق و یا سایر اوراق بهادار دولت کسری بودجه را تامین کرد. این تامین کسری بودجه از بازار سرمایه باعث افزایش تورم می‌شود. یعنی به جای پرداختن به کنترل و انظباط مالی در بدنه دولت به انتشار اوراق برای کسری بودجه روی آورده اند وخود این موضوع تورم زا است.

بازار سرمایه به تورم دامن زد

کوروش آسایش هم اعلام کرد: دولت و بانک مرکزی برای کنترل تورم سیاست‌های انقباضی خاص را دنبال می‌کند و این سیاست‌ها، ابزار‌های مختلفی دارند. بازار سرمایه در این چند سال اخیر نتوانسته در کنترل تورم به درستی نقش آفرینی کند.

بازار سرمایه با رشد خود انتظارات تورمی نیز ایجاد کرد و دولت از این رشد سال ۹۷ تا ۹۹ مقداری استفاده کرد و توانست در کنترل تورم تاثیر گذار باشد. زیرا با تبلیغات، بخش زیادی از نقدینگی جذب بازار و فروش سهام دولتی سبب جذب بخشی دیگری از نقدینگی به بازار سرمایه شد. در کل بخشی از نقدینگی که در دست افراد جامعه در جریان بود وارد بازار سرمایه شد. در مرداد سال گذشته هم بخشی از نقدینگی با توجه به ریزش بازار از بین رفت و این موضوع به تورم کمک کرد.

در کل زمانی که بازار سرمایه رشد داشته باشد انتظارات تورمی افزایش خواهد یافت و نمی‌توان این موضوع را گفت که بازار سرمایه درکنترل تورم موفق است. بازار سرمایه با استفاده از اصول خاص، می‌تواند در کنترل تورم موفقیت آمیز عمل کند، اما با توجه به عملکرد‌ها و شرایط بازار در سال ۹۹ متاسفانه بازار سرمایه نیز به تورم دامن زده است.

منبع: بورس پرس