از جنگ تجاری تا واقعی شدن معدنکاری در فضا

به گزارش می متالز، در ادامه مروری داریم بر این رویداد و سایر رویدادهایی که بر بخش معدن و صنایع مرتبط به آن در سال کهنه گذشت.

آغاز یک جنگ تجاری

اواسط اسفند سال گذشته بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا با هدف حمایت از تولیدات داخلی، تعرفه واردات فولاد را ۲۵ درصد و تعرفه واردات آلومینیوم را ۱۰ درصد رشد داد؛ تصمیمی که واکنش‌های جهانی را علیه این بزرگ‌ترین واردکننده فولاد جهان در داخل و خارج از امریکا برانگیخت و البته واکنش ترامپ به اعتراض‌ها، پافشاری بر مواضع خویش بود تا اینکه اعلام کرد کشورهای اتحادیه اروپا به عنوان بزرگ‌ترین شریکان تجاری امریکا و ۶ کشور آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، مکزیک و کره جنوبی همزمان با ادامه مذاکره‌ها تا اول مه (۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۷) از اعمال تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم معاف هستند اما تنش اصلی امریکا به عنوان قدرتمندترین اقتصاد جهان با چین، دومین اقتصاد قوی جهان است؛ تنشی که بالا گرفت و به جنگ تجاری رسید.
در نهایت رئیسان جمهور ۲ کشور در جریان برگزاری نشست گروه جی۲۰ ملاقات کردند و بر سر جنگ تجاری این ۲ کشور به بحث و گفت‌وگو پرداختند.
کاخ سفید پس از پایان ملاقات رئیسان جمهوری امریکا و چین اعلام کرد که این ۲ کشور به یک توافق جدید مبنی بر به تعویق انداختن تعرفه‌های گمرکی دست یافته‌اند اما تنش هنوز ادامه دارد.

تکرار یک فاجعه؛ شکست سد باطله‌ای دیگر

۵ بهمن (۲۵ فوریه) بود که سد یکی از معادن برزیل که پشت آن حجم زیادی از باطله‌های معدنی انبار شده بود، فروپاشید. در نتیجه این حادثه، ساکنان منطقه‌ای که حوالی سد زندگی می‌کردند در گل و لای قرمز و قهوه‌ای فرورفتند. در این فاجعه، دست‌کم ۱۸۶ نفر جان خود را از دست دادند و پس از گذشت بیش از یک ماه هنوز ۱۲۲ نفر گم شده بودند. این اتفاق به خشم افکار عمومی و مقام‌های برزیلی انجامید. فابیو شوارتسمن، مدیرعامل واله و چند تن دیگر از اعضای هیات رئیسه واله استعفا دادند. این استعفا پس از ادعاهایی انجام شد که حکایت می‌کرد شرکت واله می‌دانست سد باطله معدن فی‌جائو که به تازگی شکسته، سست و ناپایدار بوده است. شوارتسمن از سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۳۹۶ خورشیدی) مدیرعامل واله شد. او با این شعار بر سرکار آمد؛ «ماریانا دیگر تکرار نمی‌شود». حادثه معدن ماریانا به شکستن سد باطله معدن سامارکو در ۵ نوامبر ۲۰۱۵ (۱۴ آبان ۱۳۹۴) اشاره دارد که ۱۹ نفر جان خود را از دست دادند. آن حادثه بدترین فاجعه زیست‌محیطی برزیل نام گرفت و حالا پس از ۴ سال، این دومین حادثه مرگبار معدنی است که در برزیل به وجود آمده و به واله ارتباط پیدا می‌کند.

اعمال دوباره تحریم‌ها

در پی لغو توافق برجام از سوی ترامپ و تیرگی روابط ایران و امریکا پیش‌بینی می‌شد که بخش معدن نیز همانند سایر بخش‌های اقتصادی کشور از پیامدهای برآمده از اِعمال دوباره تحریم‌ها تاثیر پذیرد. با این حال اما وب‌سایت‌های کیتکونیوز و ماینینگ‌ویکلی در ۱۵ مه (۲۵ اردیبهشت) به نقل از بی‌ام‌آی‌ریسرچ خبری با این مضمون منتشر کردند؛ «تحریم‌ها تاثیر چندانی بر معادن ایران نخواهند داشت»؛ بی‌ام‌آی‌ریسرچ در ادامه، عوامل دیگری را برشمرد که می‌تواند مانع توسعه معادن و صنایع معدنی ایران باشد.
براساس این خبر، اعمال دوباره تحریم‌های امریکا بر صنعت معدن و فلزات ایران در کوتاه‌مدت چندان تاثیرگذار نیست و پیش‌بینی می‌شود آسیب‌های کمی به این صنعت وارد کند. این خبر می‌افزاید آنچه بیش از تحریم‌های خارجی، بخش معدن ایران را متاثر می‌کند، چالش‌هایی است که گریبانگیر فعالان این بخش در داخل کشور است. آنچه تاکنون مانع فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی در بخش معدن و فلزات ایران بوده، برآمده از بروکراسی ناکارآمد و نبود زیرساخت‌های کافی است. فساد و انحراف نیز عاملی است که در کنار ۲بخش دیگر مزید بر علت به شمار می‌آید. همچنین مسئله دیگری که در این بین وجود دارد این است که شرکت‌های بزرگ معدنکار ایرانی، دولتی هستند و این موضوع هم دسترسی سرمایه‌گذاران خارجی را به معادن کاهش می‌دهد و به طور پیوسته، امکان ورود معدنکاران جدید را به بازار محدود می‌کند اما در نهایت این شرکت از تمایل سرمایه‌گذاران اروپایی و آسیایی برای ورود به پروژه‌های معدنی ایران خبر می‌دهد و در کوتاه‌مدت رشد ۵ تا ۶ درصدی را برای بخش معدن ایران پیش‌بینی می‌کند.
بی‌ام‌آی اما در ادامه اشاره کرد در صورتی که علاوه بر ترامپ امضاکنندگان بیشتری از این توافق خارج شوند، پیش‌بینی می‌شود تقاضای داخلی برای فلزات و کانی‌های معدنی در ایران کاهش یابد. این کاهش تقاضا از تضعیف ساخت‌وساز داخلی و کاهش توسعه زیرساخت‌ها برمی‌آید. این ۲بخش، محرک‌های کلیدی در تقاضای سنگ‌آهن و فلزات صنعتی به شمار می‌آیند.

اجرای سیاست‌های زیست‌محیطی در چین

چین در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های بیشماری در کاهش آلودگی هوا، آب و خاک داشته و این حرکت نیز در امتداد قوانین جدیدی انجام می‌شود که مبتنی بر آنها، سطوح ناخالصی‌های محصولات زائد و ضایعه‌هایی که به این کشور وارد می‌شود را محدود می‌کند. در سالی که گذشت این کشور به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده قراضه مس جهان اعلام کرد که دیگر قراضه‌های کم‌عیار فلز سرخ را نمی‌پذیرد. کاهش شدید واردات قراضه مس، از جمله نخستین گام‌های جدی است که این ابرقدرت اقتصادی برداشته تا نشان دهد سیاست‌های زیست‌محیطی، نسبت به سیاست‌های اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردارند.

 انزوای زغال‌سنگ در اروپای غربی

در این سال همچنین زغال‌سنگ در اروپای غربی منزوی‌تر از پیش شد و پس از مدت‌ها مشاجره، در نهایت کمیسیون زغال سنگ آلمان تصمیم به پایان بخشیدن به تولید برق از زغال سنگ گرفت و حالا آلمان که در مسیر استفاده هر چه بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر است باید تا پایان سال ۲۰۳۸ میلادی (۱۴۱۷ خورشیدی) این خواسته را عملی کند. این در حالی است که از نیمه قرن ۱۹میلادی، استخراج زغال‌سنگ، بخش مهم و حیاتی صنعت آلمان به شمار می‌آمده است. با این حال این کشور پروسپِرهانی‌یِل، آخرین معدن فعال زغال سیاه خود را تعطیل کرده است. علاوه بر آلمان، اسپانیا نیز تصمیم به تعطیلی بیشتر معادن زغال‌سنگ خود گرفت و دولت این کشور برای تحقق این هدف ۲۵۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری کرد.

رونق بازار گرافیت، لیتیوم و کبالت

در سال ۱۳۹۷ خورشیدی، لیتیوم همچنان در مسیر رشد پیش رفت و بنا بر داده‌هایی که موسسه پژوهشی بی‌ام‌آی‌ریسرچ منتشر کرده، پیش‌بینی می‌شود در دهه پیش رو رشد مصرف باتری‌های لیتیوم‌یون به افزایش تقاضا و بهای موادی بینجامد که در ساخت آنها استفاده می‌شود. این مواد شامل لیتیوم، کبالت و علاوه بر این دو گرافیت می‌شود. خودروهای الکتریکی و ابزار فناورانه(های‌تِک) از جمله محصولاتی هستند که در این رشد مصرف نقش دارند.

پیشرفت تدریجی اما پیوسته پروژه‌های معدنکاری در فضا

کمتر از یک ماه پیش وب‌سایت ماینینگ خبر از دستیابی نخستین زمینی به ذخایر آسمانی را داد. بنا بر این خبر، آژانس فضایی اروپا تا سال ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۴ خورشیدی) استخراج از ماه را آغاز خواهد کرد و هر آنچه در نتیجه این پروژه به دست‌اید چه طلا باشد، چه الماس و چه انرژی هسته‌ایِ بدون باطله، تریلیون‌ها دلار ارزش دارد. در این پروژه، هدف این است که یک سفینه بر سطح ماه فرود‌اید و لایه‌ای از رگولیت (ماده‌ای مانند خاک است که سطح ماه را پوشانده) را بهره‌برداری و برای دستیابی به ذخایر آب، اکسیژن، فلزات و ایزوتوپی به نام هلیوم۳ پردازش کند.

امید به اصلاح قوانین معدنی پرو

۳ فروردین (۲۳ مارس) مارتین آلبرتو بیسکارا کُرنِخو به عنوان رئیس‌جمهوری پرو سوگند یاد کرد و در بدو ورود به مجله انگلیسی اکونومیست گفت: پرو کشوری معدنی است اما باید همه چیز را متفاوت از گذشته انجام دهیم. معدنکاری نقش کلیدی در پرو ایفا می‌کند و اقتصاد این کشور به معدن گره خورده اما پرویی‌ها در کنار بهره‌مندی از توسعه ذخایر معدنی خود از آن آسیب نیز دیده‌اند و ضعف نظارت بر استخراج مواد معدنی، عامل ناآرامی‌های اجتماعی و تخریب محیط‌زیست در این کشور شده است؛ رویه‌ای که رئیس‌جمهوری جدید پرو وعده تغییر آن را داده است. او می‌گوید به دنبال توسعه بیشتر بخش معدن در کشور است و در همان حال می‌خواهد آثار آنچه را «معدنکاری زشت» نام گرفته، از این کشور بزداید، هر چند تاکنون و پس از گذشت یک سال اقدام چشمگیری از سوی دولت او مخابره نشده است.

افزایش تقاضا برای آلومینیوم

شرکت تریمت که تولیدکننده آلومینیوم در آلمان است، از تقاضای قدرتمند این فلز در امسال میلادی که تا نیمه دی۱۳۹۸ ادامه دارد، خبر داد. این رشد تقاضا بیش از همه برآمده از جایگزینی آلومینیوم با فلزی مانند فولاد و ماده‌ای مانند پلاستیک است. کشورهای صنعتی با هدف سبک‌سازی صنایع و کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی، آلومینیوم را جایگزین مناسبی برای ۲ ماده یادشده می‌دانند.

دیدار رئیسان جمهوری کره شمالی و امریکا

دیدار دونالد ترامپ و کیم جونگ اون، رهبره کره شمالی در خرداد و در کشور سنگاپور رویدادی تاریخی به شمار می‌آمد که توجه جهان را به خود جلب کرد. در همین حال گفت‌وگوهای امریکا و کره شمالی، منجر به حدس و گمان‌هایی در این باره شده که آیا گنجینه‌های معدنی کره به ارزش تقریبی ۶ تریلیون دلار در آینده‌ای نه چندان دور در دسترس قرار می‌گیرند؟ نشست این ۲ تن که در گذشته، دشمن یکدیگر به شمار می‌آمدند به سرعت امیدها را زنده کرد که جونگ اون، در نهایت به برنامه سلاح‌های هسته‌ای کره شمالی پایان دهد و مسیر را برای پایان تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور هموار کند. با آشکار شدن بارقه‌های صلح در افق روابط این ۲، توجه‌ها به فرصت‌های اقتصادی جلب شد که می‌تواند از یک کره شمالی غیرهسته‌ای برآید، به ویژه فرصت‌هایی که در بخش معدن این کشور وجود دارند.